पृथ्वीच्या अंतरंगात फरक आढळतो
Answers
Answer:
शोध पोर्टल
शिक्षण
विद्यार्थ्यासाठी दालन
भूगोल
पृथ्वीचे अंतरंग
अवस्था:
उघडा
पृथ्वीचे अंतरंग
पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील खडकांची बरीच माहिती आपल्याला झालेली असली, तरी भूपृष्ठापासून केवळ काही किमी. खोलीवर कोणत्या प्रकारचे खडक किंवा पदार्थ आहेत, याची प्रत्यक्ष पहाणी करुन त्यांची माहिती मिळवता आलेली नाही. खोल खाणी, तसेच खनिज तेलाच्या शोधासाठी खणलेले नलिकाकूप यांतून भूपृष्ठाखालच्या खडकांचे नमुने उपलब्ध होतात.
जगातील सर्वांत खोल म्हणून गणली गेलेली द.आफ्रिकेतील सोन्याची खाण भूपृष्ठापासून फक्त ३,५४३ मी. खोल आहे. सर्वांत खोल पोहोचणारे नलिकाकूप उ. अमेरिकेत ओक्लाहोमा राज्यात असून ते ९,५८३ मी. खोल गेले आहेत. याचा अर्थ भूपृष्ठापासून ९.५ किमी. पेक्षा जास्त खोल जागी असणाऱ्या खडकांची प्रत्यक्ष माहिती आपणास नाही. पृथ्वीची त्रिज्या ६,३७० किमी. आहे, हे ध्यानात घेतल्यास आपली खडकांची माहिती किती वरवरची आहे, हे ध्यानात येईल.
अर्थात इतर अप्रत्यक्ष मार्गांनी पृथ्वीच्या अंतर्भागाची माहिती करुन घेता आलेली आहे. पृथ्वीच्या कवचाची आणि विशेषकरून पृथ्वीच्या खोल अंतर्भागाची माहिती नैसर्गिक भूकंपांच्या अभ्यासातून मिळाली आहे.
भूकंपामुळे निर्माण होणारे तरंग त्याच्या उगमापासून निघून पृथ्वीच्या आत खोलवर शिरतात, ही गोष्ट अठराव्या शतकातच ध्यानी आली होती. एकोणिसाव्या शतकाच्या अखेरीस पहिले भूकंपमापी यंत्र तयार करण्यात आले.