12. ਬਣਤਰ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਵਾਕ ਕਿੰਨੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇਹੁੰਦੇ ਹਨ ? "
ਉ) ਪੰਜ
ਅ) ਚਾਰ
) ਤਿੰਨ
ਸ) ਦਸ
Answers
Answer:
please mark me as brainliest and follow me
Explanation:
ਬਲੂਮਫੀਲਡ ਅਨੁਸਾਰ (BLOOMFIELD, LANGUAGE):- “ ਵਾਕ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਭਾਸ਼ਕ ਰੂਪ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਸੇ THEORETICAL LINGUISTICS):- “ ਵਾਕ ਵਿਆਕਰਨਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਇਕਾਈ ਹੈ ”।
ਡਾ.ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਅਨੁਸਾਰ:- “ ਵਿਆਕਰਨਕ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਇਕਾਈ ਨੂੰ ਵਾਕ ਆਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਾਕ ਆਪਣੀ ਸੰਰਚਨਾਤਮਕ ਬਤਰ ਕਰਕੇ ਕਿਸੇ ਦੂਜੀ ਇਕਾਈ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ”।
ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪੁਆਰ ਅਨੁਸਾਰ:- “ ਵਾਕ ਸ਼ਬਦਾਂ / ਵਾਕੰਸ਼ਾਂ / ਉਪਵਾਕਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦ / ਵਾਕੰਸ਼ / ਉਪਵਾਕ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਤਰਤੀਬ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰਦੇ ਹਨ ”।
ਕੋਈ ਸ਼ਬਦ ਲੜੀ ਵਾਕ ਤਦ ਹੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਜਦ ਉਹ ਕਿਸੇ ਕੜੀਦਾਰ ਸੰਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਬੱਝ ਕੇ ਕਿਸੇ ਕਾਰਜ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਕਰੇ। ਰਵਾਇਤੀ ਵਿਆਕਰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਵਾਕ ਉਦੇਸ਼ ਤੇ ਵਿਧੇ ਦੀ ਰਚਨਾ ਵਾਲ਼ਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ। ਉਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਧੇ ਦੋਵੇਂ ਵਾਕ ਦੇ ਕਾਰਜੀ ਅੰਗ ਹਨ। ਵਾਕ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਕੁੱਝ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਉਦੇਸ਼ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਕੁੱਝ ਉਦੇਸ਼ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਵਿਧੇ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ:-
ਕੁੜੀ ਖੇਡ ਰਹੀ ਹੈ।
ਉਦੇਸ਼ ਵਿਧੇ ਸੋਧੋ
ਵਾਕ ਬਣਤਰ
ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਉਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਧੇ ਦੀ ਥਾਂ ਉੱਪਰ ਨਾਂਵ ਵਾਕੰਸ਼ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆ ਵਾਕੰਸ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜੋਕੇ ਵਿਆਕਰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਵਾਕ ਦੇ ਵਰਗੀਕਰਨ ਦੇ ਦੋ ਮੁੱਖ ਆਧਾਰ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਬਣਤਰ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਵਰਗੀਕਰਨ
ਕਾਰਜ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਵਰਗੀਕਰਨ
Answer:
ਵਾਕ ਬਣਤਰ ਉਹ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਾਕ ਨੂੰ ਵਿਵਸਥਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਿਆਕਰਨਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ। ਤੁਹਾਡੀ ਲਿਖਤ ਦੀ ਵਾਕ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਵਾਕ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆ ਕਿੱਥੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਵਾਕ ਦੀ ਬਣਤਰ ਉਸ ਭਾਸ਼ਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਲਿਖ ਰਹੇ ਹੋ ਜਾਂ ਬੋਲ ਰਹੇ ਹੋ।
ਬਣਤਰ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵਾਕ ਦੀ ਕਿਸਮ :
ਵਾਕਾਂ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ: ਸਧਾਰਨ, ਮਿਸ਼ਰਿਤ, ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਰਿਤ-ਕੰਪਲੈਕਸ। ਹਰੇਕ ਵਾਕ ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰ ਅਤੇ ਨਿਰਭਰ ਧਾਰਾਵਾਂ, ਸੰਯੋਜਕਾਂ, ਅਤੇ ਅਧੀਨਗੀਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੁਆਰਾ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਧਾਰਨ ਵਾਕ: ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਵਾਕ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਧਾਰਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੰਯੋਜਨ ਜਾਂ ਨਿਰਭਰ ਧਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਵਾਕ: ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਵਾਕ ਦੋ ਸੁਤੰਤਰ ਧਾਰਾਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕ ਸੰਯੋਜਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ (ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਅਤੇ, ਪਰ, ਜਾਂ, ਲਈ, ਨਾ ਹੀ, ਅਜੇ ਤੱਕ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ)।
ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਵਾਕ: ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਵਾਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਧਾਰਾ ਅਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਨਿਰਭਰ ਧਾਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਵਾਕ ਵਿੱਚ ਧਾਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਯੋਜਕਾਂ ਅਤੇ ਮਾਤਹਿਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸ਼ਬਦ ਜੋ ਨਿਰਭਰ ਧਾਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰ ਧਾਰਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਧੀਨਗੀਰ ਸੁਤੰਤਰ ਧਾਰਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ (ਕੌਣ, ਕਿਹੜਾ), ਕ੍ਰਮ/ਸਮਾਂ (ਕਿਉਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਤੋਂ), ਜਾਂ ਕਾਰਣ ਤੱਤ (ਕਿਉਂਕਿ, ਜੇ) ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮਿਸ਼ਰਿਤ-ਜਟਿਲ ਵਾਕ: ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਰਿਤ-ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਾਕ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸੁਤੰਤਰ ਧਾਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਨਿਰਭਰ ਧਾਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਯੋਜਕ ਅਤੇ ਅਧੀਨ ਦੋਵੇਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ।